Hoe werkt aromatherapie en is het goed voor de gezondheid?

Wat is aromatherapie?

Aromatherapie is een vorm van kruidengeneeskunde: genezing op basis van plantaardige middelen en kruiden. Het is een holistische en soms ook homeopathische behandeling dat gebruik maakt van plantenextracten. Soms wordt het ook “essentiële olie therapie” genoemd. Het is vaak ook een vorm van complementaire therapie. Dat houdt in dat het gebruikt wordt naast een andere behandeling, zoals een massage((Kuriyama, H., Watanabe, S., Nakaya, T., Shigemori, I., Kita, M., Yoshida, N., Masaki, D., Tadai, T., Ozasa, K., Fukui, K., & Imanishi, J. (2005). Immunological and Psychological Benefits of Aromatherapy Massage. Evidence-based complementary and alternative medicine : eCAM, 2(2), 179–184. https://doi.org/10.1093/ecam/neh087)).

Deze vorm van therapie is niet nieuw. Verschillende oude samenlevingen maakten al gebruik van essentiële oliën vanwege hun mogelijke effecten. In het oude Griekenland werden essentiële oliën ook gebruikt vanwege hun vermeende medicinale effecten((History of Aromatherapy :: International Federation of Aromatherapists. (z.d.). International Federation of Aromatherapists. Geraadpleegd op 1 april 2022. Het is niet bekend hoe oud het gebruik van aromatherapie en essentiële oliën is, maar het gebruik gaat al tot duizenden jaren terug.

Hoe werkt aromatherapie?

Aromatherapie maakt gebruik van geur en de opname van oliën via de huid. Daarbij maak je gebruik van producten zoals:

• Een aroma diffuser
• Badzout
• Lichaamsolie, crèmes of lotion
• Stomers voor het gezicht
• Maskers
• Hete of koele kompressen
• Inhalators
• Aromatische sprays (zoals een woonkamerspray)

Om een bepaalde geur te creëren, maak je daarbij ook gebruik van essentiële oliën. Er bestaan meer dan 100 verschillende soorten. Deze oliën zijn afkomstig uit plantextracten, zoals bij een tinctuur. Hoewel ze lekker ruiken, zijn deze niet geschikt om te eten of in te nemen in welke vorm dan ook.

Wat zijn de effecten van aromatherapie?

De daadwerkelijke effecten van aromatherapie beschrijven is een lastige opgave omdat er veel foutieve informatie beschikbaar is. Zo zijn er claims variërend van het ontgiften van je lichaam tot aan het genezen van kanker. Dat werkt natuurlijk helemaal niet zo. Juist daarom is het belangrijk om goed geïnformeerd te zijn over de effecten van deze therapie op basis van wetenschappelijk onderzochte bewijzen.

1. Het helpt bij de klachten van depressie

Bepaalde geuren, zoals citrus, hebben een rustgevend effect op het lichaam. Uit onderzoek is daarom gebleken dat het toedienen van citrus aromatherapie kan helpen bij de behandeling van depressie. Hierbij namen de proefpersonen nog steeds antidepressiva, maar bleken zij een minder hoge dosis van de medicatie nodig te hebben na de aromatische behandeling((Komori, T., Fujiwara, R., Tanida, M., Nomura, J., & Yokoyama, M. M. (1995). Effects of citrus fragrance on immune function and depressive states. Neuroimmunomodulation, 2(3), 174–180. https://doi.org/10.1159/000096889)).

2. Het kan klachten van angst verminderen

Hoewel aromatherapie op zichzelf niet effectief genoeg is om angststoornissen te behandelen, kan het wel ondersteuning bieden bij het behandelen van de klachten van angst. Uit onderzoek blijkt namelijk dat het gebruik van aromatische therapie in combinatie met massages een mild antiolitisch effect heeft((Cooke, B., & Ernst, E. (2000). Aromatherapy: a systematic review. The British journal of general practice : the journal of the Royal College of General Practitioners, 50(455), 493–496.)). Dit houdt in dat het de klachten van een angststoornis lichtjes kan verminderen.

3. Aromatherapie helpt je om beter te slapen

Geuren, zoals lavendel, helpen om lekker te slapen**. Het inhaleren van lavendelolie vlak voor het slapen zou namelijk helpen bij het bevorderen van de slaapbereidheid**. Een onderzoek uit 2014 laat zien dat lavendel mogelijk kan helpen bij mensen met lichte slaapverstoringen. Het had daarnaast geen negatieve effecten, waardoor het uitproberen geheel veilig is((Lillehei, A. S., & Halcon, L. L. (2014). A systematic review of the effect of inhaled essential oils on sleep. Journal of alternative and complementary medicine (New York, N.Y.), 20(6), 441–451. https://doi.org/10.1089/acm.2013.0311)).

4. Het kan ontstekingsremmend werken

Bepaalde essentiële oliën, waaronder munt en oregano olie, hebben mogelijk een ontstekingsremmend effect, blijkt uit onderzoek((Neves, A., Rosa, S., Gonçalves, J., Rufino, A., Judas, F., Salgueiro, L., Lopes, M. C., Cavaleiro, C., & Mendes, A. F. (2010). Screening of five essential oils for identification of potential inhibitors of IL-1-induced Nf-kappaB activation and NO production in human chondrocytes: characterization of the inhibitory activity of alpha-pinene. Planta medica, 76(3), 303–308. https://doi.org/10.1055/s-0029-1186085)). Toch is er meer onderzoek nodig naar de effecten van deze oliën bij mensen voordat er een duidelijke conclusie getrokken kan worden.

Is het veilig om te gebruiken?

In principe is het gebruik van aromatherapie veilig zolang je de oliën op een verantwoorde manier gebruikt. Essentiële olie kan schadelijk zijn wanneer je het inneemt en het kan ook schadelijk zijn om direct op de huid te smeren. Wil je iets voor op de huid? Kies dan voor een speciale huidolie.

Ook wanneer je gevoelige longen hebt is aromatherapie niet altijd verstandig om te volgen. Overleg daarom altijd met je (huis)arts voordat je daaraan begint. Je arts kan je dan ook adviseren of het volgen van aromatherapie effectief kan zijn bij je klachten.

**: Gezondheidsclaim in afwachting van goedkeuring door de Europese Commissie