Hoe kan je je stoelgang identificeren?
Steeds meer mensen ervaren darmklachten of klachten met de stoelgang. Juist daarom is het zo lastig om te ontdekken wat nu een normale hoeveelheid is en wanneer je stoelgang er gezond uit ziet. Over het algemeen kan je je stoelgang identificeren door te letten op twee factoren: hoe vaak je naar het toilet gaat en welke kleur en dichtheid je ontlasting heeft. We zullen deze twee punten uitgebreid bespreken.
Hoe vaak ga je naar het toilet?
Het is niet eenvoudig om vast te stellen hoe vaak ontlasten normaal is. Volgens hoogleraar Voeding en Gezondheid aan de Vrije Universiteit Amsterdam, Jaap Seidell, kan je daarom het beste de regel van drie aanhouden. Dit houdt in dat een persoon die tussen de 3x per week en 3x per dag moet ontlasten, een normale stoelgang heeft. Voor de één houdt dit in dat die slechts om de dag hoeft te ontlasten, terwijl de ander standaard twee keer per dag gaat. Dit zijn beide voorbeelden van een normale stoelgang wanneer je kijkt naar hoeveelheid.
Wel is het belangrijk om rekening te houden met uitzonderingen. Volgens maag-, darm- en leverarts, Zlatan Mujagic, valt zo’n 95% van de mensen binnen de regel van drie. Er zijn ook mensen die vaker of minder vaak gaan, maar verder geen klachten ervaren. Voor hen is dat dan normaal. Mujagic geeft aan dat het daarom ook erg belangrijk is om op je persoonlijke ritme te letten. Wanneer je normaal gesproken twee keer per dag moet gaan, en dan opeens nog maar eens per week, dan is er wat aan de hand.
Welke kleur heeft je ontlasting?
Naast de frequentie waarmee je naar het toilet gaat, is het ook belangrijk om te letten op de kleur en dichtheid van je ontlasting. Allereerst is het belangrijk dat je ontlasting niet te hard en niet te waterig is. Het beste is als het vorm heeft, maar niet te veel moeite kost om te persen. De ideale kleur van je ontlasting is bruin. Dit kan variëren van lichtbruin tot donkerbruin. Wat je eet speelt hier natuurlijk ook een rol bij. Wanneer je bieten of spinazie hebt gegeten, kan je ontlasting soms wat groen of roodachtig zijn. Ook het eten van veel kleurstof (zoals bijvoorbeeld in taart) kan leiden tot een andere ontlasting kleur. Dit is niks om je zorgen over te maken.
Wanneer je ontlasting echter langere tijd een andere kleur heeft, is het handig om hier verder onderzoek naar te laten doen. Een geel/groenige kleur kan wijzen op leverklachten. Bloed bij de ontlasting kan er rood uitzien, maar ook juist zwart. Dit kan een teken zijn van een interne bloeding in de maag of ergens anders in het lichaam. Wanneer je dit ontdekt, is het verstandig om contact op te nemen met je arts.
Wanneer moet je naar de huisarts na je stoelgang identificeren?
Wanneer je naar de huisarts moet vanwege je stoelgang verschilt ook per persoon. Dit heeft vooral te maken met hoe je stoelgang er normaal gesproken uit ziet en hoe frequent je ontlasting hebt. Het is sowieso verstandig om contact op te nemen met je arts wanneer je plotselinge veranderingen ervaart. Daarnaast is het ook verstandig om te gaan wanneer je:
- Buikpijn of heftige kramp ervaart terwijl je dat eerder niet had
- Een opgezette buik hebt
- Ontlasting opeens een andere kleur of structuur heeft, zonder dat je bieten, spinazie of kleurstof hebt gegeten
- Bloed in je ontlasting ontdekt
- Naar de wc gaan erg pijnlijk is
- Je zorgen maakt
Het kan namelijk geen kwaad om je even te laten onderzoeken. Ook wanneer er niks uit komt, dan geeft het je in ieder geval een rustiger gevoel. De Maag, Lever en Darm Stichting heeft een handige poepwijzer waarop je kan zien wat telt als normale stoelgang en wat niet.
Hoe kan je je stoelgang verbeteren?
Hoe je stoelgang eruitziet en hoe makkelijk het is om te ontlasten, heeft vooral te maken met de dingen die we eten en drinken. Dit komt omdat alles wat je eet, er op een gegeven moment ook weer uit moet. Let daarom goed op je voeding en wat je allemaal binnenkrijgt. Dit kan helpen om je stoelgang identificeren makkelijker te maken en om je stoelgang gezond te houden. Via de Maag, Lever en Darm stichting hebben wij een aantal tips die je hierbij kunnen helpen.
1. Eet vezelrijke voeding
Vezels kunnen op twee manieren helpen bij je stoelgang identificeren: ze kunnen helpen tegen obstipatie en ze kunnen ook helpen tegen diarree. Dit komt omdat er verschillende soorten vezels bestaan: fermenteerbare en niet-fermenteerbare vezels((Vezels voor dummies. (2021, 5 januari). Maag Lever Darm Stichting. Geraadpleegd op 29 september 2022, van https://www.mlds.nl/hoe-gezond-is-jouw-buik/artikelen/vezels-voor-dummies/)). Fermenteerbare vezels worden door bacteriën afgebroken in de dikke darm en helpen om de stoelgang zacht en soepel te houden. Niet-fermenteerbare vezels worden niet afgebroken en deze poep je weer uit. Ze helpen bij het vergroten van het volume van je ontlasting, waardoor deze er steviger uit komt. Fermenteerbare vezels kan je vinden in brood, linzen, bananen, pasta en aardappels. Niet-fermenteerbare vezels zitten vooral in groente en fruit, zoals appels, spinazie, kool en tarwe.
Lees hier meer over vezelrijke voeding!
2. Drink voldoende (water)
Hoewel vezels al veel werk verrichten, hebben ze wel vocht nodig om goed hun werk te kunnen doen. Fermenteerbare vezels nemen bijvoorbeeld veel vocht op, waardoor de ontlasting zachter wordt. Het belangrijkste is om voldoende water te drinken, in plaats van drankjes met toegevoegde suikers. Een paar drankjes per dag kan geen kwaad, zolang het merendeel van je vocht maar uit water afkomstig is.
3. Gezonde stoelgang identificeren: Beweeg genoeg
Je darmen maken continu knedende bewegingen om je eten te verteren. Je moet dit zelf echter ook in gang houden. Door voldoende te bewegen, help je je darmen om je eten te blijven kneden((Nationale Poepdag; 5 tips voor gezonde ontlasting. (2021, 5 januari). Maag Lever Darm Stichting. Geraadpleegd op 29 september 2022, van https://www.mlds.nl/hoe-gezond-is-jouw-buik/artikelen/nationale-poepdag-5-tips-voor-gezonde-ontlasting/)). Wanneer je niet genoeg beweegt, kunnen je darmen langzamer gaan werken waardoor je last kan krijgen van obstipatie. Probeer daarom minimaal 30 minuten per dag te bewegen, al is het maar een wandelingetje met de hond.
4. Ga alleen wanneer je moet
Wanneer je merkt dat je moet poepen, kan je dit het beste zo snel mogelijk doen. Het is iets menselijks waar je je niet voor hoeft te schamen. Daarnaast kan het (langdurig) ophouden van je ontlasting leiden tot verschillende klachten. Het kan namelijk meer pijn gaan doen of zelfs meer moeite kosten om naar de wc te gaan. Ook kunnen er op de lange termijn darmklachten ontstaan. Hetzelfde geldt voor persen wanneer je eigenlijk nog niet hoeft te poepen. Het ideale is dus om te gaan wanneer je lichaam het aangeeft. Dan komt het er ook vaak vanzelf al gemakkelijk uit, zonder dat je extra hoeft te persen.
5. Gezonde stoelgang identificeren: Vermijd stress
Het is makkelijker gezegd dan gedaan, maar stress vermijden kan erg nuttig zijn bij het behouden van een gezonde stoelgang. Stress kan er namelijk voor zorgen dat je voeding veel sneller door de dikke darm gaat, waardoor je dikke darm minder de tijd heeft om water en zouten te onttrekken uit je ontlasting. Hierdoor kan je last krijgen van diarree.
Lees hier meer tips om je darmen te ontspannen!
Je stoelgang identificeren op het toilet + Tips
Wanneer je moet poepen, is het handig als je elke keer even checkt hoe je ontlasting eruitziet. Je hoeft hiervoor niet met je neus erboven te gaan hangen, maar wanneer er nog geen toiletpapier op is gevallen, kan je goed zien hoe je ontlasting eruitziet. Heb je een wc met een plateau, dan kan je gemakkelijk omdraaien en naar je ontlasting kijken. Heb je een wc zonder plateau, dan is het niet altijd mogelijk om je ontlasting te zien. Dat is ook niet erg, de kleur en structuur op het wc-papiertje geeft soms ook al meer inzicht. We hebben verder ook nog een aantal tips die je kunnen helpen bij je toiletbezoek.
- Zorg voor de juiste houding. Heb je normaal gesproken moeite met poepen? Dan kan een krukje voor onder je voeten al helpen om het soepeler te laten verlopen. Uit onderzoek is gebleken dat je rectum dan “rechter” staat, waardoor poepen makkelijker zou moeten gaan((Squatty Potty. (2019, 15 oktober). WebMD. Geraadpleegd op 29 september 2022, van https://www.webmd.com/digestive-disorders/squatty-potty-what-is)).
- Moet je heel nodig, maar heb je last van obstipatie? Dan kan het helpen om zachtjes van voor naar achter te schommelen op het toilet. Deze beweging kan namelijk helpen om je darmen te “activeren”.
- Veeg niet te ruw af, dat kan wondjes veroorzaken. Bij pijnlijke billen kan een vochtig toiletpapiertje al veel verschil maken. Een bidet kan dit ook, wanneer je hier de ruimte voor hebt.
- Probeer niet te hard te persen, maar probeer juist meer te ontspannen.
Goed om te weten
Niet iedereen heeft dezelfde stoelgang en niet iedereen voldoet aan de eisen van een standaard “gezonde” stoelgang. Dit kan met allerlei verschillende factoren te maken hebben. Wanneer je een darmziekte hebt, zoals de ziekte van Crohn, Colitis ulcerosa of Prikkelbare Darmsyndroom (PDS), dan kan het zijn dat je stoelgang er anders uit ziet. Dit betekent echter niet dat je voedingspatroon ongezond is, maar dat er binnen je darmen iets niet klopt. Ook zwangere mensen hebben soms last van andere stoelgang door de hormonen en de groei van het kind. En wanneer je medicatie gebruikt, kan dit soms ook invloed hebben op je stoelgang.
Het is daarom belangrijk om te weten wat er gaande is met je lichaam en wat invloed kan hebben op je stoelgang. Wanneer je verder helemaal gezond bent, is er vrij weinig aan de hand. Bij twijfel kan je altijd contact opnemen met je arts.
Wil je meer weten over Prikkelbare Darmsyndroom?
Korte samenvatting
Je stoelgang identificeren is een belangrijk iets om je algemene gezondheid in de gaten te houden. Toch weet niet iedereen hoe je dat het beste kan doen. Het is namelijk belangrijk om te letten op de frequentie waarmee je naar het toilet gaat en welke kleur/structuur je ontlasting heeft.
Bij ongezonde ontlasting is het ook goed om naar je levensstijl en voedingspatroon te kijken. Eet je voldoende vezels? Drink je voldoende water of beweeg je genoeg? Stress en je ontlasting ophouden kunnen hier ook invloed op hebben. Ten slotte is het belangrijk om rekening te houden met andere factoren zoals ziekte, zwangerschap en medicatie.
Leer hier meer over je ontlasting
Bron: Nu.nl