Hoe ontstaan gevoelige darmen?
Je darmen zijn onderdeel van je verteringsstelsel, een stelsel dat bestaat uit meerdere organen. Je voeding wordt hierin verder verteerd en alle belangrijke voedingsstoffen worden eruit gehaald voordat het verder doorreist naar je endeldarm, waar het uiteindelijk als ontlasting je lichaam verlaat. Wanneer je echter iets eet waar je darmen niet goed tegen kunnen, kan dit tot problemen leiden. Zo kan je last krijgen van obstipatie, diarree, kramp, een opgezwollen buik of winderigheid.
Gevoelige darmen kunnen om verschillende redenen ontstaan. In sommige gevallen is het tijdelijk. Je hebt bijvoorbeeld buikgriep gehad en nu vindt je lichaam het lastig om bepaalde stoffen te verwerken, of je hebt per ongeluk te pittig gegeten. In andere gevallen gaat het om een chronische aandoening, zoals prikkelbaredarmsyndroom (PDS), de ziekte van Crohn, Colitis ulcerosa, of intoleranties van bepaalde stoffen zoals lactose en gluten. Chronische aandoeningen komen op vanaf een bepaalde leeftijd en draag je vrijwel de rest van je leven bij je. Je kan deze verzwakken, maar nooit helemaal behandelen.
Je gevoelige darmen kalmeren
Wanneer je last hebt van gevoelige darmen, is het belangrijk om deze goed te verzorgen. Zo heb je het minste last van irritaties en kan je gemakkelijk je leven leiden. Het is hiervoor wel handig om te weten welke voedingsmiddelen zorgen voor de irritatie in je darmen. Het lastige hierbij is dat niet iedereen hetzelfde reageert op bepaalde producten. Als je de oorzaak van je darmklachten nog niet weet, probeer dan in periodes van een week bepaalde voedingsstoffen uit te sluiten, zodat je vanzelf te weten komt wat voor jou werkt.
1. Zuivel
Zuivelproducten zoals boter, kaas, melk en room bevatten vaak lactose. Dit is een dierlijk stofje waar sommige mensen gevoelig voor zijn. Normaal gesproken produceert je lichaam lactase, een enzym dat helpt om lactose te verteren. Wanneer je hier echter onvoldoende van aanmaakt, kan je lichaam de lactose niet verteren en gaat het irriteren in je darmen. Dit wordt ook wel een lactose-intolerantie genoemd. Wanneer je last hebt van gevoelige darmen, kan lactose ervoor zorgen dat je nog meer last krijgt van irritaties, waardoor je dit beter kan vermijden. Kies in plaats daarvan voor plantaardige melkalternatieven of lactosevrije producten.
2. Gluten bij gevoelige darmen
Gevoeligheid voor gluten werkt een beetje op dezelfde manier als een lactose-intolerantie. Je darmen kunnen de gluten namelijk niet goed verwerken. Veel mensen met PDS hebben hier vaak ook moeite mee, waardoor een hoog glutengehalte kan leiden tot kramp en winderigheid.
3. Pittig eten
Pittige pepers bevatten het stofje capsaïcine. Dit is het stofje dat zorgt voor de pittige smaak. In je lichaam activeert de capsaïcine een eiwit dat je lichaam verteld dat het brandt. Het activeert daarbij ook je pijnreceptoren. In je mond voel je dit al, en hetzelfde gebeurt in je darmen. Als een reactie op deze sensatie, proberen je darmen zo snel mogelijk het stofje door te duwen, waardoor je dan al snel last krijgt van kramp en diarree.
4. Vette voedingsmiddelen en gevoelige darmen
Als je last hebt van gevoelige darmen kan je ook het beste vette voedingsmiddelen vermijden. Denk hierbij aan gefrituurd eten of een maaltijd dat met veel olie of boter is klaargemaakt. Dit komt omdat hoge hoeveelheden vet extra samentrekkingen in je darmen stimuleren, waardoor je eten zowel te snel kan bewegen als dat het tot een stilstand komt. In beide gevallen leidt dit tot kramp en kan het ook tot winderigheid leiden. Daarnaast zijn te veel verzadigde vetten niet goed voor de rest van je lichaam.
5. Alcohol
Hoewel een drankje op z’n tijd geen kwaad kan, is het belangrijk om met alcohol te matigen. Alcohol verandert namelijk de manier waarop je darmen vocht opnemen uit je ontlasting, waardoor je last kan krijgen van obstipatie of diarree. Daarnaast kan veelvuldig alcoholgebruik op de lange termijn leiden tot beschadigingen aan de darmen, en dat wil je natuurlijk zo veel mogelijk voorkomen.
Uiteindelijk geldt voor alles dat het, zolang je geen intolerantie hebt, geen kwaad kan om bovenstaande voedingsmiddelen met mate te consumeren, zolang het maar niet te vaak gebeurt. Je darmen hebben namelijk ook de tijd nodig om te herstellen, wat niet lukt wanneer je alleen maar nieuwe irriterende stoffen binnenkrijgt. Heb je na twee dagen nog steeds last van kramp? Dan is het verstandig om contact op te nemen met je huisarts. Er is dan mogelijk meer aan de hand dan alleen gevoelige darmen.