Voeding en hormonen: Hoe staan deze twee met elkaar in verband?
Van nature heeft ons lichaam meerdere hormonen die allemaal hun eigen functie hebben. Zo maakt je lichaam meer oestrogeen of testosteron aan in de pubertijd, zodat je lichaam zich kan ontwikkelen tot een volwassen lichaam. Cortisol is een stresshormoon die ervoor zorgt dat we goed in staat zijn om in spannende situaties te functioneren en je schildklier maakt hormonen aan die helpen bij het functioneren van je metabolisme. En er zijn er nog veel meer.
Toch kunnen je hormonen niet goed functioneren zonder voldoende brandstof: voeding. Ook heeft voeding effect op je hormonen, doordat sommige producten invloed hebben op de productie van één of meerdere hormonen. Kijk bijvoorbeeld naar je insuline, dit is een hormoon dat je bloedsuikerspiegel goed in de gaten houdt. Door te veel suikers te eten, moet je lichaam zoveel insuline aanmaken dat het op een gegeven moment niet meer reageert op de normale insuline niveaus. Dit leidt tot insuline resistentie, en dat kan weer tot diabetes leiden. Ook kan koffie drinken leiden tot een verhoogd cortisolgehalte. Je ervaart dan sneller stress, ook wanneer er niks is om je zorgen om te maken.
Voeding heeft echter niet alleen negatieve invloeden op je hormoonhuishouding. Zo kan het eten van bepaalde producten juist helpen om je cortisol gehalte te verlagen, en kunnen bepaalde voedingsmiddelen met meer testosteron helpen bij het opbouwen van spieren. Het gaat er vooral om dat je weet hoe voeding en hormonen samenwerken. Wanneer je dat doorhebt, kan je het in je voordeel gebruiken.
De effecten van voeding en hormonen in de praktijk
Bepaalde voedingsmiddelen hebben dus een positief effect op je hormonen. Daarom is het goed om te weten welke voedingsmiddelen dit zijn en hoe je ze in je voordeel kan gebruiken. Hieronder geven we je een aantal voorbeeld van voedingsmiddelen en welk effect ze op je hormoonhuishouding hebben. Ook geven we aan wat voor invloed dit heeft op de rest van je lichaam.
1. Eiwitten tegen honger
Ken je dat gevoel, dat je trek blijft hebben ondanks dat je al hebt gegeten? Dit komt door het hormoon “ghreline”. Ghreline zorgt ervoor dat je honger krijgt, wat heel handig is als je vergeet te eten. Wanneer je echter al hebt gegeten, kan het erg onhandig zijn en kan het er zelfs voor zorgen dat je te veel eet. Eiwitten helpen doordat zij de productie van ghreline verminderen en de productie van andere hormonen, die je een “vol” gevoel geven, juist stimuleren. Zo voorkom je dat je te veel eet.
2. Voeding en hormonen: Vetzuren tegen insuline resistentie
Insuline resistentie komt voor wanneer je langdurig te veel suikers binnenkrijgt. Dit kan ongezond zijn voor het lichaam, waardoor het belangrijk is om regelmatig te variëren met je dieet. Omega-vetzuren helpen hier ook bij doordat ze de gevoeligheid van je lichaam op insuline kunnen aanpassen. Vooral onverzadigde verzuren helpen je lichaam gevoeliger te zijn voor insuline, zodat het weer goed zijn werk kan doen.
3. Vermijd cafeïne en alcohol bij een hoog cortisolgehalte
Wanneer je veel stress ervaart, maakt je lichaam cortisol aan. Dit hormoon helpt om je te laten functioneren in stressvolle situaties en zorgt voor onze “fight or flight” respons. Te veel cortisol kan op den duur echter ook je bloeddruk verhogen en ervoor zorgen dat je lichaam meer vet opslaat. Cafeïne en alcohol stimuleren dit hormoon, waardoor de effecten langer blijven aanhouden. Als je dus veel last hebt van stress, kan je deze stoffen het beste vermijden.
4. Voeding en hormonen: Testosteron voor meer spieropbouw
Als je meer testosteron wil, kan dit vanwege verschillende redenen zo zijn. Testosteron helpt namelijk bij het opbouwen van spieren, het verhogen van je spermaproductie en het positief beïnvloeden van je haargroei. Ook wanneer je als transman meer mannelijke eigenschappen wil, kan testosteron goed van pas komen. Voedingsmiddelen zoals tonijn, eigeel, schelpdieren en veel vezelrijke producten stimuleren de productie van testosteron, waardoor je sneller de gewenste resultaten krijgt.
Let op dat voeding niet de enige factor is bij het beïnvloeden van je hormoonhuishouding. Andere factoren, zoals erfelijkheid, ziekte en medicatie spelen hier ook een rol in. Wil je zeker weten hoe het zit met jouw hormonen? Ga dan langs de huisarts voor een bloedonderzoek.